BIOGRAFIJA

ŠEJH MUHAMED EF. HADŽIJAMAKOVIĆ

        Muhamed je rođen 1814. ili 1815. godine u Sarajevu. Baš tih godina je u Bosni harala kuga.Otac mu se zvao Mehmed. Do danas je ime njegove majke ostalo nepoznato. Bijaše ih četvero djece. Brat mu se zvao Sejfaga, a sestre Nesiba i Hasiba. Porodična kuća gdje su živjeli je u Arebi Atik mahali.

nekadašnja Arebi Atik mahala, današnja Požegina ulica

porodična kuća

Prefiks prezimena Hadžijamaković govori da je neko od njegovih predaka bio na hadžu. Potomak je janjičarske porodice, odatle Jamaković.
Zna se da je pio vodu jedino sa česme u Novoj mahali(bila je uz džamiju Buzadži Hadži Jahje. Tu je česmu, kako se u narodu pričalo, sagradio neki Hadži Jahja kada je i džamiju podigao. Voda joj je doticala iz tri razna vrela pod Sedrenikom i po tome je bila čuvena. Inače džamija je poznatija po imenu džamija Nova mahala ).

česma uz džamiju u Novoj mahali

Što se tiče školovanja, mekteb i medresu je završio u Sarajevu, a onda je otišao u Stambol gdje se školuje devet mjeseci. Pripadnik je Nakšibendijskog reda derviša.

Dva puta se ženio. Sa prvom ženom imao je dvije kćerke, Umihanu i Fatimu. Sa drugom ženom, Hasnom Hasanagić imao je četvero djece, tri sina i jednu kćer.

 Od 1864. godine je šejh  i muderis (učitelj) u Gazi Husrevbegovom hanikahu
( mjesto za školovanje mladih derviša) u Sarajevu, kasnije medresa. Od tada je njegovo puno ime i prezime Šejh Muhamed ef. Hadžijamaković.

 Nakon Sanstefanskog mirovnog sporazuma ( potpisan 3.marta 1878.), Bosna i Hercegovina je trebala dobiti autonomiju u okviru turskog carstava. 11.04.1878. godine  sarajevska ulema je u Carevoj džamiji sazvala narodni zbor na kojem se izražen protest protiv oduzimanja teritorije od BiH, uz konstataciju da tim ova pokrajina “visi u zraku”. Tražila se od sultana autonimija za Bosnu i Hercegovinu. Na ovom skupu posebno se kao govornik istakao Šejh Muhamed efendija Hadžijamaković.Nakon formiranja  5. juna 1878. Narodni odbor  je imenovao Šejh Muhameda ef. Hadžijamakovićaza za duhovnog vođu pokreta otpora protiv autrougarske okupacije. Osim njega značajan je bio i Abdulah-ef. Kaukčija (dugogodišnji imam Begove džamije za kojim su pristajali najviši slojevi društva).

Nakon 19. avgusta 1878.  i pada Sarajeva, počinju hapšenja. Šejh Muhamed efendija Hadžijamaković je zajedno sa Hadži Lojom(pravo ime Salih Vilajetović), Abdulah efendijom Kaukčijom i još nekima bio je osoba broj jedan na potjernici okupatorskih vlasti. 22. avgusta pretraživali su njegovu kuću. Nije bio tu, sklonio se u kući Abdulah-ef. Kaukčije.Već sljedećeg dana se odlučio predati.Uhapšen je kod Šeher Ćehajine ćuprije. Sud je zasjedao tri dana. Presuda je bila smrtna kazna vješanjem. Neki njegovi saborci strijeljani su iza logora u Pofalićima.Istog dana, 25. avgusta, u 16 sat,i Hadžijamaković je odveden  na Čomarinu  njivi na Gorici, blizu Marijinog Dvora. Izvršitelj kazne je bio vojnik Mihaly Boly(izuzetne snage,visok oko dva metra),neki Mađar koji je tu bio iz osvete. Danas to mjesto na Gorici nije obilježeno ni kao mjesto pogibije ni kao grob.

“Vaj haluna Šeher Sarajevo!”-  bile su njegove posljednje riječi.

O uvaženosti lika Šejh Muhameda-efendije  Hadžijamakovića tada govori činjenica da su ga poštovali svi građani bez obzira na vjeru. Kud god je prolazio čaršijom ,pred njim se ustajalo na noge.

Pripremila Vremeplov sekcija